TAJNOVITI UDAR: “Unutrašnji sukob” u sirijskoj vojsci i raskol između Rusije i Irana
Pre nešto više od nedelju dana, tačnije 18. januara, na društvenim mrežama se pojavila vest o “sukobu” dve frakcije sirijske vojske, od kojih je jednu podržavala Rusija, a drugu Iran. Vest je kasnije proširio libanonski list blizak stranci formalnog premijera zemlje Saada Haririja, a kasnije su je preneli svi glavni izraelski mediji.
Pođimo od početka. Prema ovim tvrdnjama navodno su se sukobili vojnici 4. oklopno-mehanizovane divizije I borci 5. jurišnog korpusa sirijske vojske. Ubrzo nakon toga su se na društvenim mrežama i raznim medijima u regiji i svetu, isključujući ruske, sirijske i iranske, pojavile tvrdnje o “početku rata između Rusije i Irana u Siriji”, jer jednu brigadu snabdeva Rusija, a drugu podržava Iran.
Međutim, nije objavljen nijedan snimak sukoba, nema uništene vojne opreme ni bolnica koje su primile ranjenike, iako je u nekim vestima rat poprimio gotovo apokaliptične razmere, sa stotinama mrtvih i desetinama uništenih tenkova. Danima tražeći po bespućima interneta, ruski bloger Bors Rožin nije pronašao ništa, ali je utvrdio da su prve informacije o ovom “velikom sukobu” došle ne iz Libana, kako se pretpostavljalo, nego sa službene Tviter stranice “Koalicije opozicionih iranskih grupa” sa sedištem u Sjedinjenim Državama.
Na internet stranici ove organizacije, stranici koja je podignuta početkom ovog meseca, stoji: “Mi smo Koalicija iranskih opozicijskih grupa (CIOG) koju je stvorila grupa iranskih iseljenika u Sjedinjenim Državama koji veruju u američke vrednosti i žele doneti slobodu i demokratiju Iranu. Naša stranica je lice sveta koje u Iranu promoviše slobodu i promenu režima za iranski narod.”
Kao što je primetio Rožin, najveći deo objava i vesti o ovom “unutar sirijskom sukobu” dolazi sa protiviranskih naloga i navodne “Koalicije iranskih opozicijskih grupa” iz Sjedinjenih Država, koja je svoju internet stranicu, pod pretpostavkom da je uopšte vode Iranci, nazvala “Samo jedan Iran”.
Primera radi, već 18. januara, kada se pojavila priča o “velikom ratu” čak i u većim izdanjima, grupa navodnih Iranaca u Americi piše: “Nastavak neprijateljstava između sirijske 5. brigade koju podupire Rusija i 4. brigade koju podupire Iran je u provincijama Hama i Al-Gab doveo do više desetina poginulih I ranjenih. 4. brigada je smenjena na severu i zamenjena 5. brigadom i “Tigrovima” pod kontrolom Rusa.”
Tviter nalog CIOG je neverovatno aktivan. Dnevno objavljuje od 50 do 100 vesti i analiza, uglavnom o Iranu i Bliskom istoku, ali i politici američkog Stejt Departmenta. Međutim, vest o sukobu obiluje greškama, jer se 4. Oklopno-mehanizovana divizija ne spominje pod tim imenom, kao ni 5. jurišni korpus kog su stvorili, opremili i obučili pripadnici ruskih specijalnih snaga.
Naravno, nema fotografija, videa ili izvora, ali i ovakvu vest je nemački Der Spiegel citirao kao verodostojnu. Ovo je prvi slučaj u Siriji da nemamo nijednu jedninu fotografiju ili zapis snimljen mobilnim i krišom objavljen na društvenim mrežama, kao što je bio slučaj pri svakoj pojavi sličnog sukoba ili nekim većim pokretima snaga u Hami s obe strane, kada bi društvene mreže bile pretrpane fotografijama i video zapisima.
Što se tiče sukoba unutar Asadovog tabora, njih je svakako bilo tokom rata, što je pre svega uzrokovano ekstremnom heterogenošću oružanih formacija koje se bore na strani Asada.
Konflikti su nastali kako na osnovu borbe za kontrolu u hijerarhiji i teritorija, ali i zbog čisto banalnih trgovačkih razmirica. Međutim, koliko god da su bili snažni, politički vrh i saveznici, Rusija i Iran, uvek su uspevali da ih ugase i zaustave da eskaliraju u sukobe s većim posledicama.
Svi koji prate situaciju u Siriji se verovatno sećaju hapšenja sirijskih vojnika od strane ruske vojne policije istočno od Damaska zbog uznemiravanja lokalnih stanovnika ili hapšenja pripadnika NDF snaga zbog krađe imovine izbeglog civilnog stanovništva na jugu zemlje.
Prema tome, da je i bilo sukoba, to ne bi bilo ništa novo. Međutim, ovde su se sukobile dva udarna sirijska stroja čiji zapovednici i vojnici protekle dve godine nisu pokazali znakove nediscipline.
Na šta je važno obratiti pažnju? Protekle nedelje je u severnu Hamu prebačen veliki kontingent sirijskih vojnika za vrlo verovatan napad na Idlib. Prebacuju se velike snage pešadije i teških vozila.
Islamistički militanti skupine Džeiš Al-Isa, koji drže položaje u području Al-Lataminaha u južnom Idlibu, izjavljuju kako znakovi pripreme za opsežnu ofanzivu rastu, a granatovanje položaja militanata je sve intenzivnije i smrtonosnije.
Na ravnici Al-Gab islamistički militanti očekuju napad delova 5. jurišnog korpusa i Tigrova, nakon čega bi logično bilo pokrenuti napad na Jisr Al-Šugur i Marat Numan.
Napad na severoistoku mogao bi da dovede do okruženja skupine Džaiš Al-Isa i stvaranja takozvanog kotla u Al-Lataminahu, tako da su militanti već poslali zahtev drugim grupama, tražeći od njih da im pomognu u slučaju početka sirijske ofanzive.
“Sukob” koji se dogodio, ako se zaista dogodio, prikladan je za propagandu militanata i njihovih sponzora, jer se time diže moral islamističkim militantima, jer pokazuje da unutrašnje razlike postoje ne samo u islamističkom rezervatu u Idlibu, gde traju od prvog dana, nego i među Asadovim snagama.
Ali, čak i ako je ovog sukoba bilo, a nema dokaza da jeste, bio je kratak, a i na lokalnom nivou i ni na koji način ne može sprečiti ofanzivu, ako je politička odluka o njenom pokretanju već donesena, kako Damasku tako i Moskvi i Teheranu, čiji borci drže nekoliko kontrolnih punktova i položaje jugozapadno i severozapadno od grada Alepa.
Ovaj sukob se pokušavao prikazati kao početak proterivanja Irana iz Sirije uz pomoć Rusije, najviše u izraelskoj i evropskoj štampi.
Podsetimo da je 2017. godine nekoliko analitičkih centara koji su radili za Pentagon direktno navelo da je u interesu Sjedinjenih Država i Izraela da se prekinu veze između Rusije i Irana, budući da je njihov savez već doveo do kolapsa strategije za svrgavanje Asada i mešanje u planove Vašingtona i Tel Aviva protiv Irana.
U skladu s tim, učinjeni su i preduzimaju se svi pokušaji kako bi se stvorio raskol između Moskve i Teherana. U tu svrhu se neprestano forsiraju teme objektivnih postojećih problema u odnosima između dve zemlje na naftnom tržištu, oko korišćenja vazdušne baze Hamadan u Iranu, stava Rusije u iransko-izraelskom sukobu i drugih Ove teme neprestano i neumorno nameću američke i izraelske obaveštajne službe, koje verovatno stoje iza vrlo dobro uređene internet stranice iranskih “disidenata” u Sjedinjenim Državama.
Uz sve objektivno postojeće poteškoće u odnosima, kao što je bila priča o ruskim avionima, iranskoj vazdušnoj bazi Hamadan, Nasralahu je dobro poznata stvarna priroda odnosa između Rusije i Irana, od kojih je Hezbolah izvukao veliku vojnu i političku korist.
Za Rusiju bi bila ogromna greška sistemsko sukobljavanje s Iranom, što bi oslabilo ne samo Iran, već i položaj Rusije na Bliskom istoku, stoga je malo verovatno da će lokalni problemi i nesuglasice oko raznih pitanja uticati na produktivnu saradnju Moskve i Teherana u Siriji, gde je Iran jedan od jamaca za rešenje sirijskog sukoba, što samo po sebi znači da neće nikuda iz Sirije i dolaskom mira će samo ojačati svoje prisustvo i uticaj u toj zemlji, usprkos urlanju Izraela “kako mule iz Teherana Siriju žele da pretvore u svoju pokrajinu”.
Priča o spomenutom navodnom sukobu, ali i kako je interpretirana, samo pokazuje koliko je snažna želja za prekidom odnosa između Rusije i Irana. Ko bi od takvog razvoja događaja imao koristi, dobro je poznato.