Web-Tribune.com Vaše mesto za novosti…
Tokom Hladnog rata i dve decenije nakon njegovog završetka, SAD i zapadne razvijene zemlje bile su glasni zagovornici slobodnog tržišta. Globalno tržište je trebalo da postane ogromno područje za finansijska ulaganja i supermarket za zapadne proizvode.
Za ostvarenje tog cilja neoliberalna ekonomska doktrina je pretvorena u ideologiju, sa svojim taktikama i strategijama, koja je trebalo da prožima sve pore naroda i društava, kojima je predodređena sudbina milijardi potrošača koji će hraniti razvijene ekonomije Zapada.
Međutim, nešto je pošlo po zlu. Danas se SAD, kao predvodnik ovog neostvarenog istorijskog procesa, umesto u zemlje slobodnog tržišta pretvaraju u ekonomskog razbojnika. Već smo pisali o tome kako Vašington, nametanjem sankcija čitavom svetu, ruši sistem koji su SAD gradile decenijama i vlastitom nemoći su se zapetljale u vlastite sankcije, carine i embarga.
Ekonomsko razbojništvo protiv Severnog toka 2 i Huaweija
Mnogi Amerikanci svoj celokupni pogled na svet i njihovo razumevanje odnosa Sjedinjenih Država s drugim zemljama temelje na sadržaju kolegijuma “Ekonomija 101”, za New Eastern Outlook piše Kejleb Mapen, politički analitičar iz Njujorka i bivši pripadnik pokreta Occupy Wall Street.
Oni na svetsko tržište gledaju kao na prostor “slobodne konkurencije” u kojoj se “takmiče” različite zemlje i međunarodne korporacije. Veruju da potrošači, zajednice i zemlje “glasaju svojim dolarima”, čime nagrađuju najbolje proizvode i usluge.
U toj sumanutoj fantaziji, koju likovi poput Džordža Soroša i Ane Marije Sloter zagovaraju kao idealno “otvoreno međunarodno tržište”, Sjedinjene Države i zapadne zemlje zauzimaju svoju dominantnu poziciju jednostavno zato što su najbolji. Prema tom mišljenju, proizvodi i usluge koje nude zapadne finansijske institucije i međunarodne korporacije jednostavno su superiornije od onih koje se mogu kupiti negde drugde. Ova razočaravajuća fantazija je još uvek karakteristična za zapadnu, finansijsku elitu, koja kao nekakav mentor pomaže svetu da se “razvije” i možda jednog dana bude što više nalik “superiornom Zapadu”.
“Energetska dominacija”
Oni koji tvrde da je ova zapadnjačka priča lažna najbolju potvrdu imaju u nedavnim akcijama američke vlade. Odgovor na gasovod Severni tok 2 i nedavni napadi na tehnologije kineskog diva Huawei potvrđuju da američku vladu uopšte ne interesuje slobodna konkurenciju među međunarodnim korporacijama.
Severni tok 2 je gasovod koji se trenutno gradi, a trebalo bi da bude dovršen kasnije ove godine. To će omogućiti ruskim državnim energetskim korporacijama da prodaju prirodni gas zemljama unutar Evropske unije. Narodi u raznim zemljama EU podržavaju izgradnju Severnog toka 2, jer će se proširiti i povećati pogodnosti njihovom pristupu kvalitetnom i jeftinom ruskom, prirodnom gasu.
Međutim, Sjedinjenim Američkim Državama i Trampovoj administraciji su se pridružili čelnici “otpora” Demokratske stranke i svi zajedno traže da građani Nemačke i drugih evropskih zemalja ne kupuju ruski gas. Oni glupo traže da Evropska unija kupuje gas iz Sjedinjenih Država i da ga uvozi preko Atlantskog okeana.
Svima je jasno da će uvoz prirodnog gasa preko čitave planete biti daleko skuplji za centralnu Evropu, nego jednostavni tranzit preko granice iz Rusije. Međutim, u oštroj atmosferi histerije, pozivajući se na sve vrste nevezanih pitanja i optužbi protiv ruske vlade, američki politički establišment govori o sankcijama i drugim sredstvima prisiljavanja evropske javnosti na kupovinu američkog gasa.
Američki čelnici se pozivaju na kritike ruske vlade temeljene na ljudskim pravima, što je očito licemerje. Uzmimo samo Kraljevinu Saudijsku Arabiju, brutalnu autokratiju koja ubija i muči, a na tržištu energije i oružja ostaje glavni poslovni partner Sjedinjenih Država. Brutalno ubistvo novinara Džamala Kašogija nije promenilo taj odnos, koji je Tramp otvoreno branio isključivo na finansijskoj osnovi.
Cilj zarađivanja novca za američke energetske korporacije i slabljenje ruskih energetskih korporacija, njihovih konkurenata, uopšte se ne skriva. Bela kuća otvoreno govori o “energetskoj dominaciji” kao temelju svoje politike i govori o tome kako je zaštita profita američkih naftnih i gasnih kompanija njena jasna namera.
Rat protiv kineskog pametnog telefona
Jesu li Nemci, Belgijanci i drugi evropski narodi slobodni da “glasaju svojim dolarima” i da izaberu gde će kupiti svoju naftu i gas? Čini se da “otvoreni međunarodni sistem” nije toliko otvoren kada su u pitanju geopolitički rivali monopolista sa Vol Strita.
Ista retorika i metode se koriste kako bi pokušale da se pritisnu zemlje širom sveta, od kojih se zahteva da ne kupuju telekomunikacijske tehnologije Huawei-ja iz Kine. Huawei je najveći proizvođač telekomunikacija na svetu. Kompanija je sastavni deo tržišno-socijalističkog modela koji je razvio Deng Sjaoping, a Si Đinping ga je prilagodio i unapredio.
Huawei telefoni imaju duži vek trajanja baterije, bolje kamere i izdržljiviji, dugotrajniji hardver od američkih telefona. Širom sveta, na mestima poput Indije, Latinske Amerike i raznih afričkih zemalja, ljudi su masovno odlučili da kupuju te jeftinije i kvalitetnije telefone. Dobit Applea je nedavno pala samo zato što su Huawei proizvodi postali izbor sve više i više potrošača, širom sveta i unutar Kine.
Međutim, američki čelnici su odjednom počeli da traže da narodi širom sveta ne “glasaju svojim dolarima” i kupe bolji telefon.
Ako bi primenjivali logiku slobodnog tržišta, američki lideri bi jednostavno pozvali američke proizvođače da budu konkurentniji. Umesto toga, američki lideri i dalje zahtevaju da zemlje poput Poljske i Bugarske prestanu da posluju sa Huaweijem i da ne kupuju njegove tehnologije.
U Sjedinjenim Američkim Državama su Amerikanci bili sprečeni da “glasaju svojim dolarima” i kupuju P20, najnoviji telefon koji je izdao kineski proizvođač. Čitav popis kineskih pametnih telefona je sada zabranjen u Americi, jer “predstavljaju rizik za nacionalnu bezbednost”.
Američki čelnici tvrde da su pametni telefoni koje proizvode kineske korporacije pretnja nacionalnoj bezbednosti jer kompanije koje ih proizvode imaju veze s kineskom vojskom i vladom. Ova tvrdnja je prilično licemerna, jer Apple, AT&T, Verizon i druge američke telekomunikacijske kompanije nisu čak ni pokušale da prikriju svoje odnose sa američkim obaveštajnim agencijama.
Ali američki telefoni nisu “vojna” ili “obaveštajna” pretnja, nego su to kineski. Očekivati da KP Kine, koja je zapravo stvorila Huawei, ne održava kontakte s ovim telekomunikacijskim divom su smešne želje očajnika.
Od slobodnog tržišta do ekonomskog gangsterizma
Više od “slobodne konkurencije” i “otvorenog međunarodnog sistema” koji zagovaraju, čini se da američki lideri prihvataju ekonomsku filozofiju mafijaških gangstera. Slično kao i kriminalci koji se bave “zaštitnim reketom”, američke vođe tvrde da su određene zemlje u svetu njihovo “dvorište”. Zahtevaju da se njihovi konkurenti unište, a svima koji im se nađu na putu slede “sankcije”.
Američki čelnici sami diskredituju ideologiju koju su proširili širom sveta. Upravo oni otkrivaju da je “slobodna konkurencija” bila zabluda i da vlade donose odluke koje koriste njihovim bogatim finansijerima. Mantra “slobodne konkurencije” je korišćena za obuzdavanje zemalja u razvoju i potencijalnih konkurenata, ali američki čelnici su srećni što zanemaruju vlastite vrednosti i štite globalni monopol Vol Strita i Silicijumske doline.
Istina je da najbogatiji ljudi u Sjedinjenim Državama svoje bogatstvo nisu stekli ličnim žrtvovanjem i brilijantnošću, kao što zapadni svet nije stekao svoje mesto u međunarodnoj areni svojim džentlmenskim, poslovnim praksama.
Međutim, u XXI veku zemlje širom sveta su odbacile ove zablude o slobodnom tržištu i njihove vlade su izgradile ekonomije pod državnom kontrolom, kako bi eliminisale siromaštvo i podigle životni standard. Huawei, kao i ruski Gasprom i Rosneft, rezultat su ekonomskih inovacija u kojima su vlade, nakon Hladnog rata, preduzele mere kojima će kontrolisati ekonomiju u ime stanovništva.
Za razliku od mnogih radnika u zapadnim zemljama, stanovništvo Rusije i Kine nije izbačeno iz procesa izgradnje super-korporacija. Kada su se dve evroazijske supersile pojavile u XX veku, nisu imale slobodno tržište, već socijalističko, centralno, planiranje ekonomije. Služeći se tim iskustvima, koje su prilagodile XXI veku, danas su milioni ljudi izašli iz siromaštva.
(NEO,logicno.com)
