Web-Tribune.com Vaše mesto za novosti…
U vremenu surovog otimanja Kosova i Metohije valja se prisetiti čija je bila zemlja Albanija koja je odlukom velikih sila nastala 1912. godine, te je uz svesrdno majstorstvo Austrougarske, Vatikana i Velike Britanije napravljena i albanska nacija.
Bez ikakvih dokaza materijalne kulture, spomenika, knjiga, zapisa, arheoloških iskopina i dr. oni se vrlo vešto svijetu prikazuju kao Iliri i starosedioci.
Koliko je velik raskorak između njihovih želja i realnosti, piše Vojislav Mistrović sa Prinstonskog univerziteta, govori i primer arheološkog nalazišta ilirske kulture Kamenice na jugoistoku Albanije. Te tumuluse sami današnji Albanci zovu Tuma e Kamenicls.
Na karti Evrope kartografa i kraljevskoga hidrografa Thomas Kitchin-a (1719 -1784) sa mnogim dopunama i poboljšanjima od strane Jean Baptiste Bourguignon d’Anville-a (1697-1782) izdatoj na svet 12. maja 1795. (objavili Laurie & Whittle) vidimo dva Beograda na prostoru današnje Albanije. Tu se nalazi i Albaton/Albutono (po kompoziciji liči na Balaton koji je nesumnjivo srpski toponim – jezero u današnjoj Mađarskoj, a imamo npr. Blato kako se nekada zvalo Skadarsko Jezero itd.) koji je današnji Elbasan. I njemu je koren imena alba-belo (dobijen metatezom: manastir-namastir, sav-vas itd).
U žitiju srpskog kralja svetog Jovana Vladimira se kaže:
„Sej svjati slavni knjaz i doblestveni mučenik Joan Vladimir, vozrasta ot blagočestivago i vlađetelnago korene, vo građe Bjelgrađe (Albiji) prvjevšago vlađenije i vsjem Ilirikom i Dalmacijeju vladičestvovaše“.
Taj grad je današnji Berat, na karti Beligrad ispod Albatona/Elbasana.
Na ovome mestu kratko podsećanje (važno za nastavak teksta) da je manastir Tavna/Tamna u Republici Srpskoj upravo zadužbina svetoga Jovana Vladimira, docnije kralja Dragutina. Obnavljan je i od cara Lazara i carice Milice.
Da spomenemo i neke srpske autohtone toponime koji i danas postoje u Albaniji: Novosele, Borove, Zavalan, Kamenice, Drenova, Trstenik, Vernik, Strelce, Pestan, Voskopolje, Blace, Podgorje, Leska, Pogradec, Trebinje, Stravaj, Sus(š)ice, Orenje, Klenje, Krasta, Sopot, Kovačice, Radomire, Selipte, Luzni, Morine, Golaj, Dobrune, Selce, Zagore, Toplane, Rec, Dobrac, S(š)iroka, Karice, Velipolje, Patok, Rades, Divjake, Topolje, Kozare, Gradist, Kroja, Valona (Avalon) , Grabjan, Selence, Brataj, Drač, Leža(Lješ), Lukove, Njivice, Lesnice, Livađa, Maja Jezerce, Jablanica…
I u susjednoj, današnjoj Grčkoj imamo toponime kao što su Njeguš, Zagora, Rođakinja i sl. što nam samo govori da su autohtoni stanovnici na toj teritoriji isto tako bili Srbi.
Tragajući za korenima moje porodice naišao sam na neobičnu podudarnost toponima u Republici Srpskoj i BiH sa centralnom i južnom Albanijom. Našao sam i podudarnosti sa prezimenima. U srednjovekovnim dokumentima su spominju prezimena kojih ima i u tadašnjoj Bosni a ima ih i danas u Albaniji. Karakteristično je prezime Rama koje se do danas sačuvalo u tragovima u Češkoj, Rusiji i današnjoj Albaniji.
Iz raznih istorijskih dokumenata znamo da se deo Bosne nazivao Ramom. Nalazimo nazive tipa Gornja Rama i sl. Danas postoji reka i par toponima sa istim imenom.
O mnogim seobama Srba mi znamo mnogo, a o nekima ne znamo ništa. Recimo, istorijske hronike su zabeležile tri seobe Srba iz Bosne u Dalmaciju u periodu između 1375. i 1418. O tome su nam zapise ostavili dalmatinski providur A. Kontarini, mletački đeneral Petar Loredan, Lucije, i drugi… Kod Lucija(Lučića) nalazimo i zapise kako su ti doseljenici bili oduševljeno prihvaćeni od domorodaca, što nas upućuje da su to bili jednoplemenici. Iako su mletačke vlasti zabranjivale naseljavanje u gradovima uskoro su Srbi postali nezobilazni kako u poslovima tako i u vojsci. Loredan piše kako su pet hiljada novopridošlih porazili Mađare u jednom boju. Sav prostor Cetine, Splita, Trogira, Šibenika, Knina, Zadra i drugde je bio naseljen tim Srbima iz Bosne.
Na žalost o vezama Albanije sa Bosnom (sličnost toponima i prezimena) se zna malo. Da li je postojala kakva seoba, u kojem je pravcu išla, rođačke veze, za sada meni ostaje nepoznato. Moje prezime se pominje u dokumentima srednjovekovne Bosne, spominje se Tvrtkov velikaš Priboj Mistović. Potom isto prezime nalazim u Pogradecu (kasnije se beleži i u Skadru) u današnjoj Albaniji. A blizu Pogradeca se nalazi selo Trebinje!?
Ostaci Mistovića u Albaniji slave i danas Veliku Gospojinu (kao i iseljenici u SAD i Kanadi, kao i ostali na području Balkana-Huma).
U svakom slučaju svi ovi dokumenti i saznanja nam govore o tadašnjoj kompaktnosti srpskoga naroda. Nama i budućim generacijama predstoji i dalje duboko kopanje po pitanju ovih tema. Na žalost, u potonjih 200 godina ovđe je istorija ispolitizovana i krivotvorena, ali kao što kaže poslovica „Zaklela se zemlja raju da se tajne sve odaju“.
(Iskra)
