Cijanoza, Plava boja kože simptom je možda teških bolesti ili trovanja krvi..

Plava boja kože (cijanoza) značajan je simptom bolesti srca, krvi, pluća i trovanja …

Plava boja može zahvatiti čitavu površinu kože, a može biti ograničena samo na pojedine delove, najčešća je na rukama, licu, usnama i sluzokoži usne duplje.

Plava boja kože potiče od plave boje krvi. Poznato je da je arterijska krv svijetlocrvene boje. Svetla boja krvi potiče od kiseonika koji je u njoj sadržan. Šta ima više kiseonika, krv je svetlija, što je manje kiseonika, postaje tamnija. Kiseonik u krvi veže se na crvena krvna zrnca, i to na jedan pigment, na jednu boju, koja se nalazi u crvenom krvnom zrncu i naziva se hemoglobin. Vrednost hemoglobina u krvi iznosi 16 g na 100 ccm krvi. Ako je više od trećine hemoglobina bez kiseonika, javlja se plava boja kože.

Poremećaji u radu srca često uzrokuju plavu boju kože. Neka su deca zbog srčanih problema plava odmah nakon porođaja. U druge dece plava boja nastaje tek u pubertetu, kada se organizam naglo razvija. Kod jednih plava boja nastaje zbog povećanog fizičkog mirovanja.

Vreme kada će se javiti plava boja kože zavisi o vrsti srčane mane, koju uzrokuje ili otežano snabdijevanje krvi kiseonikom u plućima, ili kroz neprirodne otvore u srcu dolazi do jakog mešanja venozne i arterijske krvi. Neke srčane greške mogu se izlečiti operativnim putem. Plava boja kože zavisi i o stečenim srčanim greškama, najčešći je uzrok upala srca, naročito reumatska upala.

Dugotrajne, hronične bolesti srca i pluća povremeno izazivaju plavu boju kože, naročito prilikom pojačanog fizičkog napora. Do plave boje kože dovešće i sve one promene u disajnim putevima koje sprečavaju normalan prolaz vazduha u pluća (plavičasta boja kod težih upala pluća jer su jednim delom ispunjena upalnom tečnošću).

Plava boja javlja se kod onih bolesti koje dovode do sužavanja disajnih cevi (otok glasnih žica, upala grla, hripavac, difterija, bronhijalna astma, tumori). Izrazito je plava boja lica prilikom epileptičkog napada (padavice). Čest uzrok plave boje kože jesu povrede disajnih puteva i strana tela u disajnim putevima (prilikom utapljanja, vešanja, davljenja).

Na pojavu plave boje znatno utiče pigmentacija kože. Na tamnoj koži cijanoza se teško uoči, tada se jedino može videti na sluzokoži. Zato lekar stepen cijanoze određuje prema izgledu sluzokože usne duplje. Plava boja može nastati na pojedinim ograničenim delovima kože, tamo gde je cirkulacija krvi znatno usporena. To se može videti zimi, za jake hladnoće, na istaknutim i izloženim delovima tela, kao što su prsti na rukama, nos, uši.

Plava boja kože može nastati zbog trovanja. Neki otrovi deluju na hemoglobin u crvenim krvnim zrncima tako što ga onesposobljavaju za prenos kiseonika (pretvaranjem dvovaljanoga gvožđa u hemoglobinu u trovaljano, tj. Oksidirano gvožđe). Ta se pojava naziva methemoglobinemija.

Koža postaje sivo plave boje. Mogu se javiti i još neki znaci, ali ne naročito jako izraženi: glavobolja, otežano disanje. Od hemijskih spojeva koji dovode do takvih promena najpoznatiji su nitriti (veštačka sol), vodonik peroksid, anilin, zatim lekovi sulfanamidi, nitroglicerin, tablete protiv bolova koje sadrže fenacetin.

Poznata su smrtonosna trovanja odojčadi ako su omatana pelenama koje su imale bolničke žigove natopljene u anilin (koji je ušao u telo preko kože). Nitrita ima i u nečistim bunarska vodama gde trune organska materija. Ako pije takvu bunarsku vodu, odojče ubrzo poplavi.

U retkim slučajevima postoji i nasledni poremećaj u krvnom pigmentu, pa takva deca obično imaju plavkastu boju, naročito u proleće kada je količina C-vitamina u telu znatno smanjena.

Lečenje zavisi od uzroka. Srčane se greške operišu, srčane slabosti leče se lekovima za srce, upalne bolesti leče se antibioticima i sulfanamidima. Lečenje plave boje kože zbog „trovanja u krvi“ vrlo je uspešno.

Posebnim aparatima tačno se ustanovljava količina promenjenog hemoglobina. Od lekova daje se mnogo C-vitamina i posebna boja, tzv. metilensko modrilo, direktno u krv, već u toku davanja leka dolazi do vidnoga poboljšanja.